کافکا در ساحل: یک یادداشت
کافکا در ساحل رو خوندم. تجربهی دلانگیز و شیرینی بود. بااینکه کتاب شخصیت مستقل خودشو داره، اما بعضی جاهاش آدمو شدیداً یاد کتابای دیگه میندازه. بخشی از کتاب درست مثل رمان آئورا (کارلوس فوئنتس) سورئاله؛ یه جاهایی مثل هری پاتر (جُوان ک. رولینگ) تخیلیه. یه جاهایی اثر محوی از کاراکتر اول ناتور دشت (جروم د. سالینجر) رو میشه توش دید. یه جاهایی مثل صد سال تنهایی (گابریل گارسیا مارکز) جریان داستان، شناور در جادو میگذره. و صد البته، صد البته، بهوضوح تأثر از جادوی قلم فرانتس کافکا رو هم در سرتاسر رمان میشه دید. (پیشنهاد میکنم داستان کیفرگاهِ کافکا رو قبل از خوندن این رمان، بخونین. البته در فهم کلی داستان خیلی تعیینکننده نیست؛ اما باعث میشه لذت بیشتری از کتاب ببرین.) با این حال، اثر کاملاً در حفظ هویت مستقل خودش موفقه.
نکتهی بعدی که دربارهی کافکا در ساحل دوست دارم بهش اشاره کنم، جریان داشتن موسیقی توی رمانه. فخرفروشیِ نویسنده دربارهی میزان مطالعه و آگاهیش راجعبه موسیقی. فخرفروشیای که البته توی ذوق نمیزنه و حس منفی ایجاد نمیکنه؛ بلکه بهعکس، پیشرفت داستان رو جذابتر میکنه. اگر کسی (بر خلاف من) از تاریخ و تئوری موسیقی سررشته داشته باشه، میتونه از داستان حظ مضاعفی ببره.
ویژگی بعدی اینه که تعداد صفحات زیاد این رمان، خواننده رو خسته نمیکنه. بر خلاف داستانایی که ممکنه صد صفحه بگذره و روایت یک سانتیمتر هم جلو نره، و انرژی نویسنده فقط صرف نالیدن و ابراز افسردگی و گلهگذاریِ شخصیت محبوس در خود و یخزدهی داستان بشه؛ اینجا توی رمان کافکا در ساحل، داستان پویاست؛ پیشروندهست. بدون اینکه نویسنده برای سرحال نگه داشتن مخاطب ژانگولر بزنه، طراوت داستان با اضافه کردنِ مدامِ شخصیتا و عوامل و حوادث جدید زنده و گرم باقی میمونه.
تغییر لحن و تغییر راوی توی فصلای زوج و فرد هم ابتکار جالبی بود که توجه همه رو به خودش جلب کرده و میکنه. حالا شاید بشه به بهکاربردن لفظ «ابتکار» برای توصیف این جنبه از رمان، انقلت وارد کرد. اما بههرصورت داستان دوتا شخصیت اصلی داره که با استفادهی هنرمندانه از تعلیق، تا بیش از سه چهارم داستان، توی فصلای مستقل از هم، بهصورت ضربدری و یکی در میون روایت میشن. ایدهی جالبی که تجربهی جدیدی از لذت رو به من داد.
خلاصه که اگر به رئال جادویی علاقهمندین، از دستش ندین. :)
+ شما هم لطفاً نظرتونو دربارهی کافکا در ساحل بگین. :)